پژوهشگاه علوم و فنون هستهای
مجله علوم و فنون هسته ای
1735-1871
2676-5861
23
3
2003
11
22
طرّاحی و ساخت دستگاه براکی تراپی درون - رگی فسفر-32 برای پرتودهی شریان کرونر قلب
1
5
FA
حسین
غفوریان
مرکز تحقیقات هستهای، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 3486 – 11365، تهران – ایران
محمدرضا
قهرمانی
مرکز تحقیقات هستهای، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 3486 – 11365، تهران – ایران
عبدالرضا
قهرمانی
مرکز تحقیقات هستهای، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 3486 – 11365، تهران – ایران
<strong>فناوری جدیدی در حال حاضر برای جلوگیری از انسداد مجدد رگهای کرونر قلب به نام براکی تراپی درون - رگی به وجود آمده که در درمانگاهها به صورت آزمایشی تحت بررسی است. در این مورد، روشهای پرتودهی متعدّد و رادیوایزوتوپهای مختلف، به منظور دستیابی به یک دستگاه خوب قابل استفاده، روی نمونههای مختلف حیوانی آزمایش شده است. یکی از روشهای امکانپذیر برای براکی تراپی درون- رگی، استفاده از سیستم کاتیتر است. چشمة پرتوزای ساخته شده در این کار پژوهشی، فسفر-32 به قطر </strong>0.5mm <strong>و به طولmm 27 است که داخل یک لولة پلاستیکی قرار داده میشود، سپس این لولة درون مجرای سیمی از جنس نیکل- تیتان با ساختاری ویژه، به قطر </strong>0.65mm <strong>و به طول </strong>2.5m<strong> قرار میگیرد. در این حالت، چشمه پرتوزا در حکم یک چشمه بسته است که انعطاف پذیری بسیار زیادی در نوک سیم هدایت داشته و میتوان آنرا به راحتی وارد رگهای کرونر کرد. در این طرح تحقیقاتی، مراحل کنترل کیفی چشمههای طرّاحی و ساخته شده، بر اساس طبقه بندی استاندارد کنترل کیفی چشمههای رادیوآکتیو صورت گرفته است. </strong>
: براکی تراپی درون - رگی,چشمه پرتوزا,فسفر 32 - رگهای کرونر
https://jonsat.nstri.ir/article_767.html
https://jonsat.nstri.ir/article_767_dda6ca51888b75e5aabaf1aedd184615.pdf
پژوهشگاه علوم و فنون هستهای
مجله علوم و فنون هسته ای
1735-1871
2676-5861
23
3
2003
11
22
تولید پرتوهای ایکس ترمزی مرجع در آزمایشگاه دزیمتری استاندارد
7
16
FA
عبدالرضا
سلیمانیان
مرکز تحقیقات کشاورزی و پزشکی هستهای، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 4395 - 31585، کرج- ایران
ارژنگ
شاهور
مرکز تحقیقات کشاورزی و پزشکی هستهای، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 4395 - 31585، کرج- ایران
مصطفی
غفوری
مرکز تحقیقات کشاورزی و پزشکی هستهای، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 4395 - 31585، کرج- ایران
آنیتا
عالیپور
مرکز تحقیقات کشاورزی و پزشکی هستهای، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 4395 - 31585، کرج- ایران
aalipour@aeoi.org.ir
تولید باریکههای مرجع پرتوهای یونساز با انرژی و دُز مشخّص، در آزمایشگاههای دزیمتری استاندارد از اهمیّت کاربردی زیادی برخوردار است. استانداردهای معیّنی در زمینة معرّفی و نحوة تولید این پرتوها، توسّط سازمانهای بینالمللی ذیربط، از جمله ISO و IAEA تدوین و منتشر شدهاند. در این مقاله چگونگی تولید و تعیین مشخّصات بخشی از باریکههای پرتو ایکس مرجع در سطح پرتودرمانی و حفاظت در برابر پرتوها را با استفاده از یک دستگاه مولّد ایکس نوع Philips RT250 و براساس استانداردهای بینالمللی موجود شرح داده و سعی کردهایم تا پرتوهای ایکس حاصل در حدّ امکان نزدیک به پرتوهای ایکس مرجع و استاندارد باشند.
: سنجهبندی,باریکه ایکس مرجع,کیفیت باریکه,صافی ذاتی,صافی جاذب,ضریب همگنی
https://jonsat.nstri.ir/article_768.html
https://jonsat.nstri.ir/article_768_3f264291ccd215036f828b125e9e9bb9.pdf
پژوهشگاه علوم و فنون هستهای
مجله علوم و فنون هسته ای
1735-1871
2676-5861
23
3
2003
11
22
مطالعه تجربی سیستم نوسانگر - تقویتکننده لیزر مولکولی نیتروژن با تخلیه عرضی
17
24
FA
اکبر
حریری
مرکز تحقیقات و کاربرد لیزر، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 8486 – 11365، تهران – ایران
مصطفی
ترکاشوند
مرکز تحقیقات و کاربرد لیزر، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 8486 – 11365، تهران – ایران
امیرحسین
فرهبد
مرکز تحقیقات و کاربرد لیزر، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 8486 – 11365، تهران – ایران
afarahbod@aeoi.org.ir
سیستم نوسانگر- تقویتکنندة لیزر مولکولی نیتروژن متشکّل از نوسانگری با پیش یونش کورونا با قابلیت کار در فشار متوسّط تا یک اتمسفر و تقویتکنندهای باکانال تخلیه بلند و قابلیت کار با گاز نیتروژن در فشار پایین، ساخته شده و مورد مطالعه قرار گرفته است. پس از طرّاحی خاص گاف جرقه<sup>(1) </sup>با امپدانس پایین، شرایط عمل لیزر در آهنگ تکرار 150 هرتز فراهم شد. در این شرایط، توان متوسّط سیستم mW30 است که با قلّه (پیک) توان kW 400، در 5 نانوثانیه FWHM <sup>(2)</sup> پهنای تپ مرتبط است. نتایج آزمایش نشان میدهند که در لیزر “بلند کانال”، کیفیت نور بهبود مییابد، لیکن به علّت وجود پدیدة خودجذبی، “بهرة سیگنال کوچک”<sup>(3)</sup> و “چگالی انرژی اشباع”<sup>(4)</sup> کاهش مییابد. این تکنیک را میتوان برای جفتسازی و همزمانسازی لیزرهای “خود- پایانیابنده”<sup>(5)</sup> که در آنها استفاده از تشدیدگرهای نوری ناممکن است بکار برد.
: لیزر مولکولی نیتروژن,تخلیه عرضی,پیش یونش کورونا,سیستم نوسانگر- تقویتکننده
https://jonsat.nstri.ir/article_769.html
https://jonsat.nstri.ir/article_769_45edf6299e41342aa50a777cb3b2a765.pdf
پژوهشگاه علوم و فنون هستهای
مجله علوم و فنون هسته ای
1735-1871
2676-5861
23
3
2003
11
22
روش جدید تهیّه کاتالیزور اسیدی ناهمگن سولفوبنزیل سیلیکا
25
29
FA
سیدمرتضی
فامیل فرنیا
گروه شیمی، دانشکده علوم، دانشگاه تهران- ایران
سیدحسین
توحیدی
مرکز تحقیقات و کاربرد پرتو فرایند، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 389- 89175، یزد- ایران
علیرضا
سدرپوشان
بخش شیمی، سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران، یزد- ایران
هوشنگ
شکیبا
مرکز تحقیقات و کاربرد پرتو فرایند، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 389- 89175، یزد- ایران
<strong>در این کار پژوهشی، روشی ساده برای سنتز سولفو بنزیل سیلیکا عرضه شده است. در این روش، نخست سیلیکاژل در دمای 400 درجه سانتیگراد آبزدایی میشود، سپس با بنزیلمنیزیومکلراید برهمکنش میکند تا بنزیل سیلیکا بدست آید. سرانجام، بنزیلسیلیکا با کلروسولفونیک اسید وارد برهمکنش میشود تا سولفو بنزیل سیلیکا تهیّه شود. کاربرد سولفو بنزیل سیلیکای تهیّه شده به عنوان کاتالیزور اسیدی ناهمگن در سنتز و هیدرولیز اتیل استات مورد بررسی قرار گرفته است.</strong>
سولفو بنزیل سیلیکا,کاتالیزور اسیدی ناهمگن,سنتز اتیل استات,هیدرولیز اتیل استات
https://jonsat.nstri.ir/article_770.html
https://jonsat.nstri.ir/article_770_b31051bb3eb71b026cdf87188dd52e33.pdf
پژوهشگاه علوم و فنون هستهای
مجله علوم و فنون هسته ای
1735-1871
2676-5861
23
3
2003
11
22
فراوری اورانیوم از کانسنگ نابهنجاریهای 1، 6 و 8 گنبدهای نمکی-گچین بندرعباس به روش فروشویی ستونی با آب دریا در محیط اسیدی
31
38
FA
کاظم
فاطمی
مرکز تحقیقات هستهای، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 1339- 14155، تهران- ایران
kazemfatemi33@yahoo.com
<span style="font-size: small;">روش فروشویی ستونی یکی از روشهای آزمایشگاهی آزمون مایع شوینده به منظور بررسی ویژگیهای کانه اورانیوم است که با توجّه به درصد بازده فراوری و مشکلات فرایندی، معمولاً به موازات روش سنگ شویی متداول انجام میگیرد، تا این که انتخاب روش و فناوری مناسب در طرّاحی عملیات گستردهتر، آسان گردد. در این کار پژوهشی، نخست کلرید اضافی موجود در نمونههای کانی مورد آزمایش با آب دریا شسته شد، سپس عملیات سنگ شویی اسیدی با آب دریا و اسید سولفوریک به روش فروشویی ستونی<sup>(1)</sup></span><span style="font-size: small;"> </span><span style="font-size: small;">انجام گرفت. نتایج این کار آزمایشگاهی نشان داد که حداکثر، 85 درصد اورانیوم از نمونة کانسنگ نابهنجاری 1 فراوری میشود. در این حالت، زیادی اسید بکار رفته، بر اورانیوم باقی مانده بیاثر بوده و به صورت آزاد در مایع شوینده باقی میماند. بازده استخراج اورانیوم در نابهنجاری 6 به 75 درصد و در نابهنجاری 8 پس از 30 دوره سنگ شویی </span><span style="font-size: small;"> </span><span style="font-size: small;">به 81 درصد رسید؛ اماّ حداکثر بازیافت، تنها ارزش تحقیقاتی داشته و از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه نیست. مقایسه نتایج حاصل از این بررسیها نشان میدهند که وجود میزان کلرید در سنگ معدن اورانیوم، در بازده استخراج این عنصر مؤثّر است. یافتههای این پژوهش، قابلیتهای ویژة آب دریا را در فراوری اورانیوم از گنبدهای نمکی، به جای استفاده از آب شیرین، به سبب کاهش دوره عملیات، مصرف اسید کمتر و حذف هزینة سنگین عملیات سنگ شویی، در پاسخگویی به وسایل فنی مورد نیاز در روش فروشویی تپّهای</span><sup><span style="font-size: small;">(2)</span></sup><span style="font-size: small;"> ارزشمند و اقتصادی نشان میدهند. این کار تحقیقی نخستین مرحله پژوهش دربارة روش استخراج و تغلیظ اورانیوم از سنگ معدن و محلولهای کلردار است. یافتههای تجربی در این زمینه را میتوان الگویی برای بررسی شرایط فروشویی تپّهای اورانیوم از گنبدهای نمکی- گچین بندرعباس بکار برد. </span>
گنبدهای نمکی- گچین,فروشویی ستونی,فروشویی تپهای,فراوری اورانیوم,مایع شوینده
https://jonsat.nstri.ir/article_771.html
https://jonsat.nstri.ir/article_771_4655343e1101f102816391f816fb1c6d.pdf
پژوهشگاه علوم و فنون هستهای
مجله علوم و فنون هسته ای
1735-1871
2676-5861
23
3
2003
11
22
بررسی آلودگیهای میکروبی گوشت قرمز و پرتودهی آن جهت کاهش بار میکروبی و از بین بردن عوامل بیماریزا در دماهای 18- و 4 درجه سانتیگراد
39
46
FA
فرحناز
معتمدی سده
مرکز تحقیقات کشاورزی و پزشکی هستهای، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 4395- 31585، کرج - ایران
farah.motamedi@gmail.com
فرامرز
مجد
مرکز تحقیقات کشاورزی و پزشکی هستهای، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 4395- 31585، کرج - ایران
هادی
فتح الهی
مرکز تحقیقات کشاورزی و پزشکی هستهای، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 4395- 31585، کرج - ایران
کوروش
اربابی
مرکز تحقیقات کشاورزی و پزشکی هستهای، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 4395- 31585، کرج - ایران
ملوک
محمدبیگی ابهری
مرکز تحقیقات کشاورزی و پزشکی هستهای، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 4395- 31585، کرج - ایران
گوشت قرمز معمولاً آلوده به میکروبهای زمینهای فراوان از منابع مختلف است. برای پیشگیری از شیوع بیماریهای حاصل از بیماریزاهای آلاینده گوشت و جلوگیری از فساد میکروبی این مادّه غذایی که خسارتهای جبران ناپذیری به بهداشت و اقتصاد جامعه وارد میکند، کاستن بار میکروبی تا زیر حد مجاز استاندارد به منظور افزایش مدّت نگهداری و از بین بردن بیماریزاهای میکروبی دارای اهمیّت بسیار است. در این کار پژوهشی از روش پرتودهی گاما برای کاستن بار میکروبی استفاده شده است، که طی آزمایشهای متعدّد و رسم منحنیهای “دُز- پایندگی”<sup>(1)</sup> در مورد انواع آلودگیهای متفاوت، دُز مطلوب برای کاستن آنها به ویژه از بین بردن آلودگی سالمونلا حدود 3 کیلوگری بدست آمد. با این دُز میتوان گوشت پرتودهی شده را به مدّت 2 هفته بدون بروز هیچگونه تغییرات ناشی از فساد یا رنگ و بو در دمای °C 4 نگهداری کرد. همچنین به منظور تجزیه و تحلیل بیوشیمیایی و تعیین میزان اسیدهای آمینه ضروری، نمونههای پرتودهی شده و شاهد مقایسه شدند؛ در این مورد تفاوت بارزی بین نمونهها دیده نشد.
گوشت قرمز,آلودگیهای میکروبی,پرتو دهی گاما,D10 Value,مدّت نگهداری
https://jonsat.nstri.ir/article_772.html
https://jonsat.nstri.ir/article_772_bff202c31fc151e2e297f2af29a624a4.pdf
پژوهشگاه علوم و فنون هستهای
مجله علوم و فنون هسته ای
1735-1871
2676-5861
23
3
2003
11
22
بررسی غلظت اورانیوم در آبهای آشامیدنی شیراز و ارزیابی دُز مؤثّر آن
47
54
FA
حسن
نادری
معاونت نظام ایمنی هستهای، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 4494- 14155، تهران- ایران
اورانیوم در اثر نفوذ مواد تهنشین شده در طبیعت، پسمانهای حاصل از حفّاری، انتشار از طریق صنایع هستهای، احتراق زغالسنگ و سوختهای دیگر و مصرف کودهای فسفاته حاوی اورانیوم به محیط زیست وارد میشود. به همین ترتیب هم در آب آشامیدنی نفوذ میکند. برای تعیین غلظت اورانیوم در آبهای آشامیدنی شیراز، در این تحقیق روش لیزر فلوریمتری با پایینترین حدّ آشکارسازی 0.05 μg/l بکار رفته و از لیزر فلوریمتر نوع Scintrex مدل UA-3 استفاده شده است. تعداد 16 نمونه آب آشامیدنی از نواحی مختلف شیراز گردآوری شده و مورد اندازهگیری قرار گرفته است. میانگین نتایج بدست آمده از اندازهگیری غلظت کلّی اورانیوم آبهای آشامیدنی شیراز برابر با 2.765 μg/l است. میانگین دُزهای مؤثّر سالیانه دریافتی بزرگسالان، کودکان و نوزادان ناشی از پرتوزایی U<sup>238</sup> در آبهای آشامیدنی در محدوده مجاز پرتوگیری برآورد شده است.
آب آشامیدنی,اورانیوم,لیزر فلوریمتری,دُز مؤثّر
https://jonsat.nstri.ir/article_773.html
https://jonsat.nstri.ir/article_773_c8a65553ce827456a3d99843dd1291e5.pdf
پژوهشگاه علوم و فنون هستهای
مجله علوم و فنون هسته ای
1735-1871
2676-5861
23
3
2003
11
22
فرایند فتوشیمیایی اُزن سطحی
55
58
FA
فاطمه
ماه منیر شهر تاش
مرکز توسعه انرژیهای نو، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 1339- 14155، تهران- ایران
در این بررسی، به پدیدة فتوشیمیایی تولید اُزن سطحی و اندازهگیری به روش آکتینومتری و پیرانومتری به منظور مشاهده کاهش شدّت تابش خورشیدی و واکنشهای ثانویه پرداخته شده است. این بررسی در مورد فرایندهای فتوشیمیایی مرتبط با NO<sub>X</sub> است که در شرایط تراکم ترافیک و افزایش دما همزمان با وارونگی سطحی مشاهده شده است. افزایش قابل ملاحظة ازن سطحی (<sub>3</sub>O) از نظر شیمیایی طی دهة اخیر در تهران مرکزی دلیل بر افزایش آلودگی شدید هوا در روزهای معیّنی از سال است، که تغییراتی در ردیف ppb 45- 24 طیّ سالهای1371- 1369، همچنین ppb 65- 45 در سالهای 1379- 1378، نیز نشان داده شده است. افزایش غلظت اُزن سطحی (<sub>3</sub>O) به مفهوم افزایش آلودگی هوا بطور شدید و بروز خسارات بیولوژیکی بر روی تودههای گیاهی، حیوانی و انسانی است.
: واکنشهای فتوشیمیایی,آلودگی هوا,2NO,NOX,واکنشهای ثانویه,وارونگی سطحی,اُزن سطحی
https://jonsat.nstri.ir/article_774.html
https://jonsat.nstri.ir/article_774_1369316243029d945b7a0273e2ee0e76.pdf