پژوهشگاه علوم و فنون هستهای
مجله علوم و فنون هسته ای
1735-1871
2676-5861
29
2
2008
08
22
بازیابی برخی از عناصر خاکی کمیاب از محلول فروشویی حاصل از سنگ معدن اورانیوم ساغند با استفاده از تلفیق روش رسوبگیری با تبادل یونی
1
8
FA
علیرضا
خانچی
پژوهشکده علوم هستهای، پژوهشگاه علوم و فنون هستهای، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 1339-14155، تهران- ایران
akhanchi@aeoi.org.ir
حنیف
رفعتی
پژوهشکده علوم هستهای، پژوهشگاه علوم و فنون هستهای، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 1339-14155، تهران- ایران
محمدرضا
رضوانیان زاده
پژوهشکده علوم هستهای، پژوهشگاه علوم و فنون هستهای، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 1339-14155، تهران- ایران
mrezvanianzade@modares.ac.ir
در این کار پژوهشی، بازیابی و جداسازی La(III)، Ce(III)، Sm(III)، Dy(III) و Nd(III) از برخی یونهای مزاحم موجود در محلول فروشویی مادة معدنی اورانیوم ساغند با استفاده از روشهای رسوبگیری و کروماتوگرافی تبادل یونی به وسیله مبادلهکنندة کاتیونی Dowex 50W-X8 مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا آزمایشهای مقدماتی و پیش تغلیظ از جمله: خردایش، تجزیه سرندی، میز ثقلی و جدایش الکتروستاتیکی بر روی نمونة معرف مادة معدنی ساغند به منظور تهیة کنسانتره صورت گرفت. سپس عملیات هضم اسیدی و در نهایت فروشویی اسیدی انجام شد. آنالیز محلول فروشویی نشان داد که علاوه بر عناصر خاکی کمیاب، یونهای مزاحمی مانند Al(III)، Fe(III)، Mg(II) و Mn(II) نیز در محلول وجود دارند. بررسیها بر روی فرایند جداسازی به وسیله رسوبگیری نشان داد که رسوبگیری سریع و بدنبال آن استفاده از روش سانتریفیوژ، نتایج خوبی در کاهش این کاتیونها بدون حذف لانتانیدها از محلول دارد. همچنین آزمایشهای دینامیکی به منظور جداسازی با ستون کروماتوگرافی مبادلهکنندة کاتیونی Dowex 50W-X8 انجام گرفت. جداسازی عناصر مزاحم و لانتانیدها با استفاده از اسیدکلریدریک با غلظتهای 2 و 6 مولار صورت گرفت. بازیابی لانتانیدها از محلول در این روش بیش از 85% بود.
عناصر خاکی کمیاب,سنگهای معدن اورانیوم,رسوبگیری,کروماتوگرافی تبادل یونی,رزینهای تبادل یونی,ساغند
https://jonsat.nstri.ir/article_537.html
https://jonsat.nstri.ir/article_537_b3a44a0e4243acfaff95fa5079871a35.pdf
پژوهشگاه علوم و فنون هستهای
مجله علوم و فنون هسته ای
1735-1871
2676-5861
29
2
2008
08
22
آنالیز انتقال حرارت در حالت غیر هم محور بودن قرصهای سوخت و غلاف در میله سوخت رآکتور هستهای به روشهای تحلیلی و عددی
9
18
FA
حبیب
امبن فر
دانشکده مهندسی مکانیک، دانشگاه تبریز، صندوق پستی: 16471-51666، تبریز ـ ایران
محمدحسین
غفاری
دانشکده مهندسی مکانیک، دانشگاه تبریز، صندوق پستی: 16471-51666، تبریز ـ ایران
<span style="font-size: small;">میله سوخت رآکتور هستهای متشکل از</span><span style="font-size: small;">قرصهای سوخت، فاصله گازی و</span><span style="font-size: small;">غلاف میباشد که در حالت عادی قرصهای سوخت و غلاف پیرامون آنها هممحور بوده و فاصله گازی هم در حد</span><span style="font-size: small;">فاصل این دو جزء قرار گرفته است. در این حالت معادله انتقال حرارت در میله سوخت دو بعدی است و به زاویه بستگی ندارد. مسلماً حذف شدن فاصله گازی در یک جهت خاص (حالت غیرهم محوری قرصهای سوخت و غلاف)، منجر به افزایش دمای غلاف و سیال خنککننده در آن جهت خواهد شد. در این پژوهش نحوه توزیع درجه حرارت در سه بعد برای یک میله سوخت، به دو روش تحلیلی و عددی در حالت پایا، برای بدست آوردن ماکزیموم درجه حرارت در قرصهای سوخت، غلاف و سیال خنککننده مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاصل از دو روش تحلیلی و عددی تطابق خوبی با هم داشته و نشان میدهند پدیدههایی چون ذوب موضعی غلاف و جوشش سیال بوجود نخواهند آمد.</span>
محاسبات سهبعدی,میلة سوخت,فاصله گازی,غلاف,قرصهای سوخت,سیال خنککننده,غیر هم محور,ارزیابیهای تطبیقی
https://jonsat.nstri.ir/article_538.html
https://jonsat.nstri.ir/article_538_c80780b8d871b1d88153644190898895.pdf
پژوهشگاه علوم و فنون هستهای
مجله علوم و فنون هسته ای
1735-1871
2676-5861
29
2
2008
08
22
سنتز و بررسی خصوصیات تبادلی سریوم اکسید هیدراته برای کاتیونهای 140Ba، 90Sr تعیین ضریب توزیع کاتیونهای 152Eu و 134Cs
19
23
FA
عبدالرضا
نیلچی
گروه پژوهشی شیمی، پژوهشکده علوم هستهای، پژوهشگاه علوم و فنون هستهای، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 836-14893، تهران ـ ایران
غلامرضا
ابوالحسنلو
گروه شیمی، دانشکده علوم، دانشگاه زنجان، صندوق پستی: 313- 45195، زنجان- ایران
محمدرضا
یافتیان
گروه شیمی، دانشکده علوم، دانشگاه زنجان، صندوق پستی: 313- 45195، زنجان- ایران
سمیه
رسولی گرمارودی
گروه پژوهشی شیمی، پژوهشکده علوم هستهای، پژوهشگاه علوم و فنون هستهای، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 836-14893، تهران ـ ایران
سریوم (IV) اکسید هیدراته از افزودن تدریجی محلول سولفات سریوم اشباع شده به محلول 4 مولار آمونیاک در دمای 25 درجه سانتیگراد و 5/12=pH تهیه گردید. خواص ترکیب بدست آمده با استفاده از روشهای طیفسنجی مادون قرمز و آنالیز ترموگراویمتری مورد مطالعه قرار گرفت. تأثیر تغییرات دما و pH در میزان جذب سطحی کاتیونهای باریوم و استرانسیوم، همچنین ضریب توزیع کاتیونهای سزیوم و یورپیوم بر روی اکسید سریوم هیدراته در pH های مختلف مطالعه شد. بررسی مقادیر ضرایب توزیع نشان داد که با افزایش pH محلول، میزان جذب سطحی کاتیونهای باریوم و استرانسیوم بر روی اکسید سریوم آبدار افزایش مییابد که دلیل آن خصلت آمفوتری این اکسید است.
مبادلهکننده یونی معدنی,اکسید هیدراته,جذب سطحی,ضریب توزیع
https://jonsat.nstri.ir/article_539.html
https://jonsat.nstri.ir/article_539_c7d94547a6a91cb58dafd1b2907eaed8.pdf
پژوهشگاه علوم و فنون هستهای
مجله علوم و فنون هسته ای
1735-1871
2676-5861
29
2
2008
08
22
تعیین میزان پرتوزایی کل آلفا و بتای چشمههای آب منطقه جنوب غربی دریای خزر با دو روش شمارنده سنتیلاسیون مایع و EPA 900
24
27
FA
صدیقه
جوزایی
دانشکده علوم پایه، دانشگاه گیلان، صندوق پستی: 3489، رشت ـ ایران
مسعود
وهابی مقدم
دانشکده علوم پایه، دانشگاه گیلان، صندوق پستی: 3489، رشت ـ ایران
مرتضی
علی آبادی
بخش بررسی محیط مدیریت حفاظت در برابر اشعه، سازمان انرژی اتمی، صندوق پستی: 4494-14155، تهران ـ ایران
سیما
حافظی
بخش بررسی محیط مدیریت حفاظت در برابر اشعه، سازمان انرژی اتمی، صندوق پستی: 4494-14155، تهران ـ ایران
علی
عطاری لر
0000-0002-0671-3031
بخش بررسی محیط مدیریت حفاظت در برابر اشعه، سازمان انرژی اتمی، صندوق پستی: 4494-14155، تهران ـ ایران
aattari@aeoi.org.ir
سعیده
حسینی
بخش بررسی محیط مدیریت حفاظت در برابر اشعه، سازمان انرژی اتمی، صندوق پستی: 4494-14155، تهران ـ ایران
مواد پرتوزای طبیعی و مصنوعی از دسته آلایندههایی هستند که در اکوسیستمهای طبیعی از جمله منابع آبی یافت میشوند و تعیین وجود این دسته از مواد در آب از اهمیت ویژهای برخوردار است. بررسی پرتوزایی آلفا و بتای کل از جمله سنجشهای مطرح در نمونههای آب میباشد. به این منظور، تعدادی از چشمههای آب معدنی منطقه جنوب غربی دریای خزر به وسیله تکنیک جدید شمارنده سنتیلاسیون مایع با تفکیککننده آلفا و بتا مورد آنالیز قرار گرفت. برای اندازهگیری نمونهها، دستگاه شمارنده Wallac-Quantulus 1220، ویالهایی از جنس پلیاتیلن با حجم ml20 و مایع سنتیلاسیون Optiphase Hisafe 3 مورد استفاده قرار گرفت. مدت شمارش برای هر یک از نمونهها 500 دقیقه تعیین شد. کمترین حد آشکارسازی در این روش برای آلفا و بتای کل به ترتیب برابر <sup>1-</sup>mBq l 5.36 و <sup>1-</sup>mBq l 22.26 است. همچنین برای تعدادی از نمونهها، دادههای حاصل از تکنیک جدید LSC با روش EPA 900 مقایسه شد.
چشمههای آب,پرتوزایی,آلفا کل,بتا کل,آشکارساز سنتیلاسیون مایع,EPA 900
https://jonsat.nstri.ir/article_540.html
https://jonsat.nstri.ir/article_540_bc7c65929c6f338f2a6f82817d59b6d2.pdf
پژوهشگاه علوم و فنون هستهای
مجله علوم و فنون هسته ای
1735-1871
2676-5861
29
2
2008
08
22
بررسی اثر رآکتیویته بر رفتار دینامیکی قلب رآکتور VVER-1000
28
34
FA
علی
پذیرنده
گروه مهندسی هستهای، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی، صندوق پستی: 775-14155، تهران - ایران
paziran@yahoo.com
دامون
ثقتی
پژوهشگاه علوم و فنون هستهای، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 836-14395، تهران - ایران
در بررسی پایداری قلب رآکتور 3000 مگاواتی VVER-1000، با استفاده از متغییرهای حالت و معیار روث همراه با تعیین ضرائب دمایی رآکتیویته سوخت و کندکننده نشان دادهایم که قلب رآکتور در مقابل اعمال رآکتیویته یک دلار و زیر یک دلار پایدار است. ضرائب دمایی سوخت و کندکننده را برحسب غلظت اسید بوریک و دما حساب کردهایم؛ نتایج حاصل نشان داد که هر چه غلظت اسید بوریک در کندکننده بیشتر باشد، به علت جابجایی طیف نوترون حرارتی، اثرهای متفاوتی بر ضریب دمایی رآکتیویته داشته و برای غلظتهای بیش از ppm1800 اثر مثبتی بر ضریب دمایی رآکتیویته کندکننده دارد، در حالیکه تغییر غلظت اسید بوریک تأثیر زیادی بر ضریب دمایی رآکتیویته سوخت ندارد. محاسبات نشان داد که رفتار دینامیکی رآکتور برای طول عمر نوترونهای آنی بین 2 تا 50 میکرو ثانیه، هرچه طول عمر نوترونهای آنی کمتر باشد خیزش شار سریعتر و بیشتر است ولی روند افت شار کم و بیش یکسان است.
پایداری,دینامیک رآکتور,معیار روث,VVER-1000
https://jonsat.nstri.ir/article_541.html
https://jonsat.nstri.ir/article_541_db79031a59892af686754bd31ad045a1.pdf
پژوهشگاه علوم و فنون هستهای
مجله علوم و فنون هسته ای
1735-1871
2676-5861
29
2
2008
08
22
بررسی عملکرد جاذب ورمیکولیت برای حذف سزیوم از پسمان مایع پرتوزا حاصل از رآکتور تحقیقاتی تهران
35
39
FA
حسین
ابوالقاسمی
دانشکده مهندسی شیمی، دانشگاه تهران، صندوق پستی: 4563-11365، تهران ـ ایران
hoab@ut.ac.ir
محمد
رستم نژاد
شرکت پسمانداری صنعت هستهای ایران، سازمان انرژی اتمی، صندوق پستی: 8486-11365، تهران ـ ایران
سعید
مومن زاده
شرکت پسمانداری صنعت هستهای ایران، سازمان انرژی اتمی، صندوق پستی: 8486-11365، تهران ـ ایران
نوشین
حدادی
دانشکده مهندسی شیمی، دانشگاه تهران، صندوق پستی: 4563-11365، تهران ـ ایران
در این کار پژوهشی، توان ورمیکولیت تولید شده در ایران به عنوان یک جاذب طبیعی، برای حذف سزیوم (<sup>137</sup>Cs) از پسمانهای مایع پرتوزا حاصل از رآکتور تحقیقاتی تهران مورد بررسی و آزمایش قرار گرفته است.آزمایشها در دو سیستم ناپیوسته و پیوسته انجام شدهاند. هدف از انجام دادن آنها، بهینهسازی پارامترهای مؤثر بر فرایند جذب سزیوم به وسیله ورمیکولیت میباشد. پارامترهای مورد بررسی عبارتند از: زمان اقامت (برای آزمایشهای انجام شده در سیستم ناپیوسته)، pH محلول، دما و سرعت عبور جریان (برای سیستم ستونی). نتایج حاصل از آزمایشها نشان میدهند که بیشترین میزان جذب سزیوم در محلولهای بازی (0.01 mol.L<sup>-1 </sup>NaOH) در دمای <sup>º</sup>C60 و با در نظر گرفتن 24 ساعت زمان تماس، برای 1 گرم ورمیکولیت در ml100 از پسمان مایع پرتوزا رخ میدهد. در پایان با توجه به دادههای به دست آمده از آزمایشهای پیوسته نمودار شکست این فرایند جذب رسم شده است. انتظار میرود که نتایج حاصل از این آزمایشها در رسیدن به روشی کارآمد و ارزان برای آمایش پسمانهای مایع پرتوزا مؤثر باشد.
جذب سطحی,رادیوسزیوم ( 137Cs ),ورمیکولیت,پسماندههای پرتوزا
https://jonsat.nstri.ir/article_542.html
https://jonsat.nstri.ir/article_542_66eb9af9802b9c0d450e7e567ccbf804.pdf
پژوهشگاه علوم و فنون هستهای
مجله علوم و فنون هسته ای
1735-1871
2676-5861
29
2
2008
08
22
طراحی سیستم تیکنر برای جداسازی محلول فروشویی اسیدی از ذرات جامد در کارخانه اکسید اورانیوم بندرعباس
40
44
FA
احمد
غدیری
گروه پژوهشی اکتشاف و استخراج، پژوهشکده سوخت، پژوهشگاه علوم و فنون هستهای، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 8486-11365، تهران ـ ایران
عبدالمطلب
حاجتی
گروه مهندسی معدن، دانشکده فنی مهندسی اراک، دانشگاه علم و صنعت ایران، صندوق پستی: 1177-38135، اراک ـ ایران
علی حسین
علاقبند
گروه پژوهشی اکتشاف و استخراج، پژوهشکده سوخت، پژوهشگاه علوم و فنون هستهای، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 8486-11365، تهران ـ ایران
رضا
عسگری
گروه پژوهشی اکتشاف و استخراج، پژوهشکده سوخت، پژوهشگاه علوم و فنون هستهای، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 8486-11365، تهران ـ ایران
علی
ولیوند
گروه پژوهشی اکتشاف و استخراج، پژوهشکده سوخت، پژوهشگاه علوم و فنون هستهای، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 8486-11365، تهران ـ ایران
فرایند جداسازی جامد از مایع، یکی از بخشهای مهم در کارخانههای کانهآرایی و فرآوری مواد معدنی محسوب میشود. یکی از مشکلات موجود در کارخانه اکسید اورانیوم بندرعباس، جداسازی فاز محلول حاوی اورانیوم از مواد جامد باقیمانده پس از فروشویی است. وجود ترکیبات رسدار و درصد نرمه بالا (زیر 200 مش) در خوراک ورودی به واحد فروشویی، مشکلات فراوانی را در بخش تصفیه ایجاد نموده است. برای این منظور، آزمایشهایی برای بررسی فرایند جداسازی محلول از جامد انجام گردید. نتایج بررسیها نشان داد که تیکنر، گزینه مناسبی برای جداسازی محلول از جامد، در فرایند پس از فروشویی کارخانه بندرعباس است. با انجام آزمایشهای تهنشینی، لختهساز (فلوکولانت) مناسب جهت فرایند تیکنر، Magna floc LT-25 با غلظت 75 (گرم در هر تن خاک) تعیین گردید. همچنین با انجام آزمایشهای متعدد برای تعیین قطر تیکنر، این قطر در حدود 14-13 متر حساب شد. برای جلوگیری از اتلاف اورانیوم محلول در دوغاب حاصل از فروشویی، 5 تیکنر شستشو با جریان مخالف پیشنهاد شد. درصد اتلاف اورانیوم محلول با 5 تیکنر جریان مخالف، 2.09% تعیین گردید.
تیکنر,اکسید اورانیوم,Magna floc LT-25,فرایندهای جداسازی
https://jonsat.nstri.ir/article_543.html
https://jonsat.nstri.ir/article_543_d73888dcf7f2d7bc532769615bb65f19.pdf
پژوهشگاه علوم و فنون هستهای
مجله علوم و فنون هسته ای
1735-1871
2676-5861
29
2
2008
08
22
طراحی و پیادهسازی شبکهای بهینه برای سیستم مانیتورینگ پرتوهای یونساز با کنترل کامپیوتری
45
50
FA
امیررضا
سیمین فر
پژوهشکده تحقیقات کشاورزی، پزشکی و صنعتی، پژوهشگاه علوم و فنون هستهای، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 498-31485، کرج-ایران
asiminfar@aeoi.org.ir
فتح اله
شهیدی
پژوهشکده تحقیقات کشاورزی، پزشکی و صنعتی، پژوهشگاه علوم و فنون هستهای، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 498-31485، کرج-ایران
محمدرضا
حسن زاده
پژوهشکده تحقیقات کشاورزی، پزشکی و صنعتی، پژوهشگاه علوم و فنون هستهای، سازمان انرژی اتمی ایران، صندوق پستی: 498-31485، کرج-ایران
mrhasanzade@aeoi.org.ir
در این مقاله نحوه طراحی سختافزار و نرمافزار لازم برای شبکهبندی یک سیستم مانیتورینگ پرتو با کنترل کامپیوتری ارائه شده است. سیستم مانیتورینگ پرتو از تعدادی دستگاه اندازهگیری و ثبت پرتو یا رادیومتر محیطی تشکیل شده که به وسیله یک دستگاه واسط به کامپیوتر مرکزی متصل شده و تحت شبکه کنترل قرار میگیرند. در این سیستم برای افزودن فاصله محل نصب رادیومترهای محیطی با کامپیوتر مرکزی و کاستن احتمال بروز خطا، یک شبکه گذرگاهی با قابلیت زیاد طراحی و پروتکل ارتباطی مناسبی بکار گرفته شده است که در آن ارتباط رادیومترهای محیطی سیستم با دستگاه واسط که بعنوان کنترلکننده گذرگاه عمل میکند، برقرار و از طریق آن به کامپیوتر متصل میشوند. شبکهبندی رادیومترهای محیطی با کابلهایی از نوع CAT5، با استفاده از استاندارد RS485 انجام گرفته است که دارای سختافزار ساده و کمهزینه میباشد. نتیجه اجرای این شبکه، ارائه راه حل مناسب برای مانیتورینگ سیستمهای توزیع شده است.
سیستم مانیتورینگ,رادیومتر محیطی,انتقال دادهها,شبکههای کامپیوتری,پرتو سنجها,تابشهای یونساز
https://jonsat.nstri.ir/article_544.html
https://jonsat.nstri.ir/article_544_b568e556b0c2f536b09a016c157c4d06.pdf