منشور اخلاقی پژوهش و نشر
خط مشی اخلاقی این مجله مبتنی بر دستورالعملهای کمیته اخلاق در انتشار (COPE) است و با آییننامههای رفتاری گروه دبیران (هیئت تحریریه) کمیته بینالمللی مجلات مطابقت دارد. خوانندگان، نویسندگان، داوران و ویراستاران در همکاری با این نشریه باید به این سیاستهای اخلاقی پایبند باشند. خط مشی اخلاقی تعیین می کند که کدام یک از مقالات پژوهشی ارسال شده به مجله باید در شماره مربوطه منتشر شود. تصمیم نهایی در خصوص انتشار مقاله مبتنی بر نظرات داوران و اعضای هیئت تحریریه مجله است. بر اساس خط مشی اخلاقی نشریه، سردبیر ممکن است در تصمیم گیری با سایر ویراستاران یا داوران مشورت کند. داوران لازم است در ارزیابی مقالات به اصول اخلاقی پایبند بوده و مقالات را با تأکید بر محتوای مقالات و به صورت محرمانه ارزیابی کنند. نظرات و پیشنهادات سازندهی داوران به نویسندگان در بهبود کیفیت مقالات کمک می کند. نویسندگان در زمان ارسال مقاله باید تعهد دهند که مقاله آنها حاصل یک کار پژوهشی اصیل است و در جای دیگری به هیچ زبانی منتشر و یا برای بررسی به نشریه دیگری ارسال نشده است. قوانین و قراردادهای مربوط به حق چاپ باید توسط نویسندگان رعایت شود. هر نوع سرقت ادبی غیراخلاقی است و غیرقابل قبول است. برای کسب اطلاعات در مورد این موضوع در انتشار و دستورالعمل های اخلاقی، لطفاً به http://publicationethics.org مراجعه کنید.
منسئولیتهای ناشر
- ناشر متعهد میشود که تصمیمات سردبیر و گروه دبیران در مورد تمامی مقالات نهایی است و این تصمیمات فقط براساس قضاوت حرفه ای اتخاذ می شود و تحت تأثیر هیچ گونه منافع تجاری قرار نخواهد گرفت.
- ناشر متعهد میشود که همواره پایبندی به اصول اخلاقی از سوی سردبیر، ویراستاران، اعضای گروه دبیران، داوران، نویسندگان و خوانندگان نشریه را زیر نظر داشته و کنترل نماید.
- ناشر متعهد میشود همواره اصلاحات، اصول شفافیت، و بازپس گیری مقالات منتشرشده را درصورت نیاز منتشر و اعلام نماید.
مسئولیتهای سردبیر و تیم گروه دبیران
- سردبیر باید دارای اختیارات کامل برای رد/پذیرش مقالات باشد.
- سردبیر تصمیم نهایی در مورد پذیرش یا عدمپذیرش مقالات را براساس نظرات داوران و اعضای گروه دبیران می گیرد.
- سردبیر باید محرمانه بودن مقالات ارسالی تحت بررسی را تا زمان انتشار آنها حفظ کند.
- سردبیر باید به محرمانگی و ناشناس ماندن اطلاعات داوران پایبند باشد.
- سردبیر باید تلاش کند تا از هرگونه تضاد منافع جلوگیری کند و در صورت وجود تعارض منافع آن را افشا نماید.
- سردبیر باید همواره مسائل مربوط به سرقت ادبی و دادههای جعلی را بررسی نموده و درصورت نیاز به انتشار اصلاحات، شفاف سازی، بازپسگیری و عذرخواهی اقدام نماید.
- با توجه به سیاست بررسی مجله (Double-Blind)، ناشناس بودن داوران و نویسندگان باید حفظ شود.
- سردبیر به هیچ وجه نباید اطلاعات و محتوای مقالات را برای کسی به غیر از نویسندۀ اصلی، داوران و در صورت لزوم سایر ویراستاران تحریریه افشا کند.
مسئولیتهای داوران
- محرمانه بودن اطلاعات مقاله باید در تمامی زمینهها رعایت شود و فرآیند بررسی مقاله باید بهصورت ناشناس انجام شود.
- داوران باید مقالات را در زمان مناسب قضاوت کنند و تیم تحریریه را در تصمیم گیری در مورد پذیرش یا عدمپذیرش مقاله یاری نمایند.
- پیشنهادات داوران در خصوص مقالات منتشرشده بهصورت فرم داوری و در قسمت نظرات برای نویسنده و ویراستار ارائه شود.
- داوران باید از قضاوت مقالات دارای تضاد منافع خودداری کنند و هرگونه تضاد منافع را در اسرع وقت گزارش کنند.
- قضاوت داوران در مورد کیفیت و محتوای مقالات باید براساس نظرات تخصصی و عینی باشد.
مسئولیتهای نویسندگان
- رعایت اصول اولیه نگارش و تحقیق در مقاله نویسی ضروری است و مقالات باید براساس قالب مجله نوشته و تنظیم شوند (راهنمای نویسندگان)
- قبل از ارسال مقاله، تمامی نویسندگان باید راهنمای نویسندگان و شرایط و ضوابط ارسال مقاله در این مجله را مطالعه کنند (شرایط و ضوابط)
- نویسنده مسئول باید رضایت و آگاهی سایر نویسندگان مقاله در این نشریه را از طریق فرم تعهد نویسندگان تأیید و ارسال کند (فرمها)
- کلیه نویسندگانی که نام آنها در مقاله و در برگه تعهد نامه ذکر شده است باید در نگارش و تدوین مقاله مشارکت قابل قبول داشته باشند.
- قدردانی و وابستگی سازمانی نویسندگان باید در مقاله ذکر شود و هرگونه تضاد منافع بین نویسندگان یا سازمانها ذکر شود.
- برای پایداری و توسعه فرآیند بررسی تخصصی، از نویسندگان واجد شرایط دعوت می شود تا در روند بررسی سایر مقالات این مجله شرکت کنند.
- نویسندگان باید به وضوح اسپانسر تحقیق (درصورت وجود) را گزارش کنند.
- نویسندگان موظفند در صورت مشاهده اشتباه یا نادرستی در مقاله منتشر شده خود، در اسرع وقت به سردبیر اطلاع دهند تا مقاله را تصحیح یا باطل کند.
- همه نویسندگان باید توجه داشته باشند که مقالات ارسال شده به این مجله برای جلوگیری از سوء رفتار علمی توسط نرمافزار مشابهتیاب (همیاب) بررسی میشوند.
- نویسندگان باید تمام منابع و رفرنسهایی را که بهطور مستقیم و غیرمستقیم استفاده کردهاند به درستی و مناسب ذکر نموده و استناد نمایند.
معیارهای تألیف
نویسندگان مقاله برای احراز شرایط نویسندگی لازم است شرایط زیر را داشته باشند
- طرح پژوهش، گردآوری یا تحلیل و تفسیر دادهها توسط نویسنده انجام شده باشد؛
- نگارش مقاله یا بازنگری اساسی و کلی توسط نویسنده انجام شده باشد؛
- تأیید نهایی برای انتشار مقاله توسط نویسنده داده شده باشد. هر مشارکت کننده (هر یک از نویسندگان مقاله) باید سهم و مشارکت قابل قبولی در طرح و نگارش مقاله داشته باشد تا بتواند مسئولیت عمومی بخشهای مناسبی از محتوا را بپذیرد.
اصول نویسندگی و مسئولیت نویسندگان
- در زمان ارسال مقاله، در طول فرایند بررسی و آمادهسازی برای انتشار، نویسنده مسئول مقاله، مسئول ارتباط با مجله و دست اندرکاران مجله است و لازم است جهت اطمینان از انجام کلیه الزامات اداری مجله، مانند رعایت شرایط و ضوابط مقاله، انجام بازنگری مورد نظر داوران، مستندات ثبت کارآزمایی بالینی و ارائه فرمهای ضروری مانند تعهدنامه و تعارض منافع، با کادر اجرایی نشریه در ارتباط باشد؛ همچنین در طول فرآیند داوری، نویسنده مربوطه باید سریعاً به سؤالات سردبیر و مدیر اجرایی پاسخ دهد و پس از انتشار در صورت لزوم با مجله همکاری کند.
- پس از پذیرش مقاله و در مرحله انتشار اضافه کردن نام نویسنده جدید و یا تغییر در مسئولیت نویسندگان مجاز نمیباشد. ضمناً، اگر نویسندهای بخواهد از فهرست نویسندگان حذف شود، باید نامهای را با امضای نویسنده و سایر نویسندگان ارسال کند که نشاندهنده تمایل آنها برای حذف از فهرست نویسندگان باشد. هر گونه تغییر در ترتیب نویسندگان مستلزم امضای نامهای توسط همه نویسندگان است که نشان دهنده موافقت آنها باشد.
مطالعات مربوط به انسان و حیوانات
تمام مقالاتی که نتایج تحقیقات تجربی مربوط به افراد انسانی را گزارش میکنند، باید حاوی بیانیهای باشد که تأیید کند رضایت آگاهانه از هر آزمودنی یا از قیم او گرفته شده است. تمام مطالعات حیوانی یا انسانی باید پس از تأیید پروتکل آزمایشی توسط کمیته اخلاق محلی مورد استفاده قرار گیرد.
سوء رفتارهای پژوهشی احتمالی
در مجله علوم و فنون هستهای، با سوءرفتارهای پژوهشی که ممکن است در فرایند نگارش و ارسال مقاله صورت بگیرد، برخورد جدی و قاطع خواهد شد. از سوی دیگر دست اندرکاران نشریه همواره با به کارگیری ملاحظات اخلاقی و بررسیهای دقیق، مراقب پیشگیری از بروز چنین بدرفتاریها و سوءرفتارهای علمی و پژوهشی هستند. برخی از نمونههای سوء رفتارهای پژوهشی و علمی را میتوانید در این قسمت مشاهده نمایید: نمونههای سوء رفتارهای علمی و پژوهشی.
اصول شفافیت
-
طراحی مطالعه و تأیید اخلاقی
تحقیقات خوب باید دارای نظم منطقی و طرح پژوهشی مناسب بوده و معیارهای اخلاقی پژوهش را رعایت کرده باشد. انجام تحقیقات با استانداردهای پایینتر ممکن است به منزلۀ سوء رفتار پژوهشی باشد. نویسندگان مسئول کل محتوای علمی و همچنین صحت اطلاعات کتابشناختی هستند.
-
تجزیه و تحلیل دادهها
دادهها باید بهطور مناسب تجزیه و تحلیل شوند، تجزیه و تحلیل نامناسب لزوماً به معنای سوء رفتار نیست اما جعل و دستکاری دادهها به منزلۀ رفتار نادرست است.
-
تضاد منافع
تضاد منافع از جمله مواردی است که ممکن است کاملاً آشکار نباشد و ممکن است بر قضاوت نویسنده، داوران و ویراستاران تأثیر بگذارد. آنها بهعنوان مواردی توصیف شدهاند که وقتی بعداً آشکار شوند، خواننده معقول را دچار گمراهی یا فریب خوردن می کند. آنها ممکن است شخصی، تجاری، سیاسی، دانشگاهی یا مالی باشند. منافع «مالی» ممکن است شامل اشتغال، تأمین مالی تحقیقات، مالکیت سهام یا سهام، پرداخت برای سخنرانی یا سفر، مشاوره و پشتیبانی شرکت برای کارکنان باشد.
-
فرایند داوری همتا
این مجله از داوری همتا دوسوکور استفاده می کند، به این معنی که هم هویت داور و هم هویت نویسنده از نظر داوران پنهان می شود و بالعکس، در طول فرآیند بررسی. برای تسهیل این امر، نویسندگان باید اطمینان حاصل کنند که نسخههای خطی آنها به گونهای تهیه شده است که هویت آنها را از بین نبرد. نویسندگان این حق را دارند که به دلیل تضاد منافع احتمالی، درصورتی که نخواهند دستنوشتهشان توسط یک داور خاص بازبینی شود، با ویرایشگر ارتباط برقرار کنند. هیچ مقالهای رد نمیشود مگر اینکه نظرات منفی حداقل از دو داور دریافت شود.
-
سیاست آرشیوی
- این خطمشی راههایی را مشخص میکند که نویسندگان نشریه مجله علوم و فنون هستهای میتوانند نسخههایی از مقاله خود را در صفحات وب خود، صفحات وب شرکتها و مخازن موضوعی مختلف بایگانی کنند.
- مجله علوم و فنون هستهای تحت مجوز دسترسی آزاد منتشر میشود که بر این اساس مقالات را می توان بلافاصله طبق شرایط مجوز خاص آنها در دسترس قرار داد. اگر نویسندهای مقالهای را تحت مجوز دسترسی آزاد منتشر کرده باشد، این نشریه نویسنده را تشویق میکند تا نسخه ثبت را در هنگام انتشار بهجای نسخههای خطی پذیرفته شده به اشتراک بگذارد.
- نویسندگان همچنین میتوانند از اطلاعات چکیده و استناد (مانند عنوان، نام نویسنده، تاریخ انتشار) مقاله خود در هر مکانی و در هر زمان از جمله رسانههای اجتماعی مانند لینکدین، فیسبوک، وبلاگها و توییتر مجدداً استفاده کنند، مشروط بر اینکه در صورت امکان، پیوندی به مقاله اضافه شود. ترجیحاً پیوند باید شامل شناسه دیجیتال شی (DOI) باشد که در اطلاعات استناد در مورد مقاله به صورت آنلاین یافت می شود. نسخه پذیرفته شده ممکن است در: وب سایت شخصی نویسنده و/یا مخزن یا آرشیو شرکت/موسسه نویسنده قرار گیرد. آرشیو خود نسخه ارسالی مشمول دوره تحریم نمیباشد.
-
دادههای مورد استفاده برای حمایت از یافتههای مطالعه باید در صورت درخواست از نویسنده مربوطه در دسترس باشد.
- مجله علوم و فنون هستهای اکنون به طور رسمی در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران (NLAI) آرشیو شده است.
برنامه زمانبندی انتشار
مجله علوم و فنون هستهای، بهصورت فصلنامه منتشر میشود و چهار شماره را در سال منتشر میکند. تمامی مقالات منتشر شده از ابتدا تا کنون در وب سایت اختصاصی (jonsat.nstri.ir) در دسترس خواهد بود.
-
حریم خصوصی و محرمانه بودن
- تمامی مقالات باید با نهایت رعایت محرمانه بودن نویسندگان بررسی شوند. نویسندگان هنگامی که مقالات را برای بازبینی ارسال می کنند، نتایج کار علمی و تلاش خلاقانه خود را به ویراستاران می سپارند و ممکن است شهرت و حرفه آنها در خطر باشد. افشای جزئیات محرمانه در طول بررسی نسخه خطی نویسنده ممکن است نقض حقوق آنها باشد. داوران نیز حقوق محرمانگی دارند که سردبیر باید به آن احترام بگذارد. اگر ظن عدم صداقت یا تقلب در مقاله وجود داشته باشد، ممکن است محرمانگی نقض شود، اما در غیر این صورت باید رعایت شود. علاوهبر نویسندگان و داوران، ویراستاران از افشای اطلاعات مربوط به مقالات (از جمله دریافت، محتوا، وضعیت در فرآیند بررسی، انتقاد داور، یا سرنوشت نهایی) منع میشوند. درخواست برای استفاده از مواد در مراحل قانونی در این دسته گنجانده شده است.
- ویراستاران باید به داوران توضیح دهند که مقلاتی که برای بررسی ارسال می شوند، در مالکیت و دارایی خصوصی نویسندگان هستند. در نتیجه، داوران و کارکنان تحریریه باید با خودداری از بحث عمومی یا تصاحب آثار نویسندگان قبل از انتشار مقاله، به حقوق نویسندگان احترام بگذارند. داوران نباید اجازه داشته باشند از مقاله برای فایلهای خود کپی تهیه کنند و نباید اجازه داشته باشند آن را با دیگران به اشتراک بگذارند مگر درصورتی که ویرایشگر به آنها اجازه دهد. پس از ارسال نظرات، داوران باید نسخههایی از مقاله را برگردانند یا از بین ببرند. ویراستاران نباید نسخههایی از مقاله ردشده را نگه دارند. همچنین بدون اجازه داور، نویسنده و ویراستار، نظرات بازبین نباید منتشر شود یا بهصورت عمومی منتشر شود.
-
صاحب امتیاز و ناشر
-
تیم گروه دبیران/اطلاعات تماس
مجله علوم و فنون هستهای اطلاعات حرفهای و اطلاعات تماس گروه دبیران مجله را در وبسایت نشریه ارائه کرده است (صفحۀ گروه دبیران)
-
حق چاپ و مجوز
براساس این اصل که در دسترس قرار دادن یافتههای پژوهشی بهصورت رایگان، از تبادل دانش جهانی برای عموم پشتیبانی میکند، این مجله دسترسی آزاد و فوری به محتوای خود را فراهم میکند. همه مقالات این مجله تحت مجوز بینالمللی Creative Commons Attribution License 4.0 International (CC-BY 4.0) منتشر میشوند که استفاده، اشتراکگذاری، اقتباس، توزیع، و تکثیر در هر رسانه یا قالبی را تا زمانی که نویسنده (نویسندگان) اصلی و منبع به درستی ذکر شده باشند، مجاز میسازد. تحت مجوز دسترسی آزاد، نویسندگان حق چاپ را برای محتوای مقالات خود حفظ میکنند، اما به دیگران اجازه میدهند تا محتوا را دانلود، استفاده مجدد، چاپ مجدد، تغییر، توزیع و/یا کپی کنند (تا زمانی که نویسندگان اصلی و منبع به درستی ذکر شده باشند و به اصل منبع به درستی استناد شده باشد).
براساس این مجوز نویسندگان حقوق زیر را خواهند داشت
-
- مقاله خود را مطابق با بخش "حقوق استفاده شخصی" ** به اشتراک بگذارند تا زمانی که حاوی مجوز کاربر نهایی و پیوند DOI به نسخه رکورد در این مجله باشد.
- حفظ حقوق مالکیت معنوی (از جمله دادههای تحقیقاتی)
- اعتبار و انتساب مناسب برای اثر منتشر شده.
- حقوق استفاده شخصی
- نویسندگان می توانند از مقالات خود برای مقاصد علمی به طور کلی یا جزئی استفاده کنند، مانند:
- استفاده در تدریس در کلاس (از جمله توزیع نسخه، کاغذ یا الکترونیک).
- توزیع کپیها (از جمله از طریق پستالکترونیکی) به همکاران پژوهشی شناخته شده برای استفاده شخصی آنها
- استفاده در آثار بعدی
- گسترش مقاله بهصورت کتاب
-
تبلیغات
سیاست نشریه مجله علوم و فنون هستهای این است که تبلیغات ندارد.
-
اصلاحیه یا بازپسگیری مقالات
برای حفظ یکپارچگی سوابق علمی و دانشگاهی، گاهی ممکن است نشریه به ضرورت مجبور به انتشار اصلاحیه یا بازپسگیری مقاله منتشرشده در مجله باشد. طبق هنجارهای مورد توافق جامعه دانشگاهی، این کار معمولاً با انتشار «اصلاحیه» یا «بازپسگیری» و بدون ایجاد تغییرات در مقاله اصلی و فقط با انتشار مقاله جدیدی که یک هایلایت اصلاحیه یا بازپسگیری دارد، انجام میشود. مقاله اصلی در مالکیت عمومی باقی میماند و معمولاً باید در Erratum یا Retraction بعدی نمایه شود. در موارد استثنایی که مطالب مقاله قابل اصلاح نباشد ممکن است مجبور شویم مطالب را از وبسایت و سایتهای آرشیو خود حذف کنیم. ممکن است لازم باشد نویسنده (نویسندگان) اصلی با اظهار نظر در مورد مقاله منتشر شده، اصلاحات جزئی در مقالات منتشرشده انجام دهند. تنها در صورتی قابل قبول خواهد بود که اصلاحات بر نتایج یا نتیجه گیری مقاله تأثیری نداشته باشد.
-
اصلاحیه
تغییرات در مقالات منتشرشده که بر معنا و نتیجه مقاله تأثیر می گذارد، اما کل مقاله را باطل نمی کند، ممکن است به صلاحدید ویراستار یا ویراستاران، با انتشار یک Erratum (اصلاحیه) نمایه شده و مرتبط با مقاله اصلی اصلاح شود. تغییرات در نویسندگی مقالات منتشر شده از طریق Erratum تصحیح می شود.
-
بازپسگیری
اگر اطلاعات علمی در یک مقاله به طور قابل توجهی در موارد نادر به خطر بیفتد، ممکن است مناسب باشد که مقالات منتشرشده پس گرفته شود. در این موارد مجله باید با دستورالعملهای بارپسگیری (COPE) مطابقت داشته باشد. مقالات پس گرفته شده نمایه شده و به اصل مقاله ارجاع داده می شود.
فرآیند شناسایی و رسیدگی به اتهامات مربوط به تخلفات پژوهشی
در نشریه مجله علوم و فنون هستهای، سردبیر اقدامات معقولی را برای شناسایی و جلوگیری از انتشار مقالاتی که در آن تخلفات تحقیقاتی رخ داده است، از جمله سرقت ادبی، دستکاری استنادها، و جعل داده و دادهسازی و غیره انجام میدهد. این اقدامات شامل:
- بهعنوان اولین اقدام، سردبیر با اعضای گروه دبیران مشورت کرده و در خصوص تخلف پیش آمده و طی نامهای از نویسنده توضیحی بدون قضاوت می خواهد.
- در صورتی که توضیحات نویسنده قابل قبول نباشد و اینطور به نظر برسد که رفتار غیراخلاقی صورت گرفته است، موضوع از طریق تحریریه به کمیته نشر ارجاع داده می شود. پس از بررسی، مشخص می شود که این تخلف به اندازهای جدی بوده است که موجب ایجاد ممنوعیت و محرومیت از ارسالهای بعدی باشد یا خیر.
- در صورتی که تخلف از شدت کمتری برخوردار باشد، سردبیر، بنا به توصیه کمیته انتشار، نامهای هشدار دهنده برای نویسنده ارسال می کند و خطمشیهای اخلاقی انتشار را به نویسنده یادآوری می کند.
- اگر مقاله منتشر شده باشد، سردبیر میتواند از نویسنده درخواست کند که یک توضیح و شرح عذرخواهی در مجله منتشر کند.
- در موارد جدی تر، اخطار برای نویسنده مربوطه ارسال خواهد شد و مقالات جدید و یا تحت بررسی از نویسنده (گان) متخلف بلافاصله رد خواهد شد.
- همچنین، نویسندگان از عضویت در گروه دبیران نشریه و خدمت بهعنوان داور برای مجله منع می شوند. نشریه این حق را برای خود محفوظ می دارد که اقدامات بیشتری انجام دهد.
- در موارد جدی تقلب که منجر به پس گرفتن مقاله می شود، اخطاریه بازپسگیری مقاله (retraction) در مجله منتشر می شود و در نسخه آنلاین به مقاله لینک می شود. نسخه آنلاین نیز با تاریخ بازپس گیری علامت گذاری می شود.
فرایند درخواست تجدید نظر و رسیدگی به شکایات
- دلایل منطقی و قابل قبول خود را ارائه دهید و توضیح دهید که چرا با این تصمیم موافق نیستید.
- هر گونه اطلاعات یا دادههای جدیدی که می خواهید در فرآیند بررسی در نظر گرفته شود را به سردبیران نشریه ارائه دهید.
- اگر فکر می کنید که داوران در ارزیابی مقاله شما اشتباه کرده اند، دلایل و مستندات قابل قبولی را ارائه دهید.
- اگر فکر می کنید در فرآیند داوری تضاد منافع وجود داشته است، مدارک خود را ارائه دهید.
راهنما و دستورالعملهای اخلاقی کمیته اخلاق نشر (COPE)
مجله علوم و فنون هستهای متعهد است که دستورالعملها و نمودارهای جریان کمیته اخلاق در انتشار (COPE) را در فرآیند بررسی و انتشار و مسائل آن دنبال و اعمال کند. برای اطلاعات بیشتر لطفا به این صفحه مراجعه کنید:
(https://publicationethics.org/resources/flowcharts-new/translations)
(https://publicationethics.org/files/Code_of_conduct_for_journal_editors_Mar11.pdf)
(https://publicationethics.org/files/2008%20Code%20of%20Conduct.pdf)